Məsləhət və tövsiyyə bildirən modallar -- Modals for advice

İngilis dilində məsləhət və tövsiyyə üçün aşağıdakı modallardan istifadə edilir:

• should
• would
• had better (yarım-modal)

Should

Should indiki zamanda məsləhət vermək üçün işlədilir və “yaxşı olar ki” və ya “məsləhətdir ki” kimi mənalar verir:

Formulu: Subject + Should + Base verb

• You should eat healthy food – Məsləhətdir ki, sən sağlam ərzaqla qidalanasan
• You should exercise every day – Yaxşı olar ki, sən hər gün idman eləyəsən

Should keçmiş zamanda da əməl edilməmiş məsləhət üçün işlədilir və “yaxshı olardı ki” və ya “gərək” kimi mənalar verir:

Formulu: Subject + Should +Have + Past Participle

• You should have eaten healthy food – Yaxşı olardı ki, sən sağlam ərzaqla qidalanaydın
• You should have exercised every day – Gərək sən hər gün idman edəydin

Should inkarda işləndikdə bir işin görülməməsini məsləhət olaraq ifadə edir :

• You should not smoke – Yaxşı olar ki, siqaret çəkməyəsən
• You should not have eaten so much candy – Gərək bir belə çox şirniyyat yeməyəydin

Would

Would modalı da məsləhət vermək üçün işlədilir və bu zaman məsləhət verən şəxs (danışan) özünü məsləhət verdiyi şəxsin (dinləyənin) yerinə qoyur və nəticədə məsləhət tamamilə nəzəri fərziyyə xarakteri daşıyır.

Məsələn:

•        If I were you, I would return him the money – Mən sənin yerinə olsaydım, pulu ona geri qaytarardım
•       In your place, I would look for another hotel to stay – Yerinə olsaydım, qalmağa başqa hotel gəzərdim

Bu cümlələr qeyri-reallıq bildirən şərti cümlələrdir (Second Conditional). Bu cümlələrdə danışanın dinləyənin yerinə olması mümkün deyil. Odur ki, burdakı məsləhət fərziyyə olaraq qəbul edilir.

“If I were you” ifadəsini hər zaman işlətmək vacib deyil.

•        I would not do that – Mən bunu etməzdim
•        I would study hard – Mən bərk çalışardım

Bir qayda olaraq, danışan “would” modalını işlədərkən subyekt qismində özünü göstərir, ancaq bu minvalla qarşısındakına və ya bir başqasına məsləhət verir.

Məsələn:

•       I would choose the red shirt if I were you – Mən sənin yerinə olsaydım, qırmızı köynəyi seçərdim

Bununla, danışan qarşısındakına demək istəyir:

•      You should choose the red shirt – Yaxşı olar ki, sən qırmızı köynəyi seçəsən

“Should” və “would” modallarından yalnız məsləhət vermək üçün deyil, həm də məsləhət almaq üçün istifadə edilir və bu zaman cümlə sual formasında qoyulur:

•       What should I do? – Mənə nə etməyi məsləhət görürsən?
•       What would you do in my place? – Mənim yerimə olsan, nə edərdin?

Had better

Baxmayaraq ki, “had” “have” köməkçi feilinin keçmiş zaman formasıdır, “had better” yarım-modalı indiki və gələcək zamanlara yönəlik məsləhət vermək üçün işlədilir və dilimizə “yaxşısı budur\budur ki” kimi tərcümə olunur:

•       I had better go back home – Yaxşısı budur, mən evə qayıdım.
•       You had better wear a jacket. It’s cold outside. – Yaxşısı budur ki, sən pencək geyəsən. Bayırda        soyuqdur.

“Had better” yarım-modalının cümlədə işlənmə formulu “should” modalı ilə eynidir: hər ikisi əsas feilin baza hissəsi ilə, yəni “to” məsdər hissəciyi olmadan işlənir; hər ikisinin inkar forması eynidir:

•       You had better\should tell her everything – Yaxşısı budur\yaxşı olar ki, sən ona hər şeyi                      söyləyəsən
•       You had better\should not tell her anything – Yaxşısı budur\yaxşı olar ki, sən ona heç nə                    söyləməyəsən

“Had better” yalnız xüsusi hallarda məsləhət vermək üçün keçərlidir. Ümumi hallar üçün hər zaman “should” modalı işlədilir:

•       You should brush your teeth before you go to bed. – Məsləhətdir ki, yatmazdan əvvəl dişlərinizi            təmizləyəsiz
•        I shouldn't listen to negative people. – Yaxşı olar ki, mən mənfi insanlara qulaq asmayim

Bu, o anlama gəlmir ki, xüsusi hallar üçün yalnız “had better” yarım-modalı işlənir. “Should” bütün hallar üçün keçərlidir. Məhdudiyyət yalnız “had better” yarım-modalına aiddir. Ancaq, “should” modalından fərqli olaraq, “had better” yarım-modalının işlədilməsində kiçik bir nüans var: məsləhətə əməl olunmayacağı təqdirdə xoşagəlməz bir hal yarana bilər.

Məsələn:

• You'd better do what I say; otherwise you will get into trouble. – Yaxşısı budur mən deyəni edəsən, əks təqdirdə problemin olacaq.
• I'd better get back to work or my boss will be angry with me. – Yaxşısı budur mən işə geri dönüm, yoxsa müdir mənə acıqlanacaq
• We'd better get to the airport by five; otherwise we may miss the flight. – Yaxşısı budur ki, biz saat 5-dək hava limanında olaq, əks halda uçuşa gecikə bilərik.

Bu cümlələr sizi çaşdırmasın; “had better” özünün qısa formasında (contraction) verilmişdir

“you’d better” = “you had better” və s.

Qeyd: “had better” məsləhət almaq üçün sual formasında çox nadir işlənir. Bu cür hallarda adətən “should” işlənir:

• Had I better phone him now? (az rastlanan)
• Should I phone him now? (çox rastlanan)

Modal Verbs səhifəsinə geri dön